روانپزشکی چیست؟
تعریف روانپزشکی
روانپزشکی شاخهای از پزشکی است که بر تشخیص، درمان و پیشگیری از اختلالات روانی، هیجانی و رفتاری تمرکز دارد.
روانپزشک یک پزشک است که در زمینهی سلامت روان، همچنین اختلالات مصرف مواد، تخصص دارد. روانپزشکان واجد شرایط ارزیابی هر دو جنبه روانی و جسمی مشکلات روانی هستند.
مردم به دلایل زیادی به دنبال کمک روانپزشکی هستند. مشکلات مراجعین میتوانند ناگهانی باشند، مانند حمله پانیک، توهمات ترسناک، افکار خودکشی، یا شنیدن «صداها». یا ممکن است طولانیمدتتر باشند، مانند احساس غم و اندوه، ناامیدی، اضطرابی که به نظر میرسد هرگز برطرف نمیشوند یا مشکلاتی در عملکرد شغلی و بین فردی را تجربه کنند، که باعث میشود زندگی روزمره دچار مشکل یا خارج از کنترل شود.
تشخیص بیماران
از آنجایی که روانپزشکان پزشک هستند، میتوانند طیف کاملی از تستهای آزمایشگاهی و روانشناختی را سفارش دهند یا انجام دهند که همراه با گفتوگو با بیماران، به ارائهی تصویری از وضعیت جسمی و روانی بیمار کمک میکند.
تشخیصهای بیماری بر اساس معیارهای تعیین شده در راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی ( DSM-5 ) تعیین میشوند.
روانپزشکان از چه درمان هایی استفاده می کنند؟
روانپزشکان بسته به نیاز هر بیمار از درمانهای مختلفی استفاده میکنند – از جمله اشکال مختلف رواندرمانی، داروها، مداخلات روانی اجتماعی و سایر درمانها (مانند درمان تشنج الکتریکی یا ECT).
رواندرمانی
رواندرمانی شامل یک رابطه گفتاری بین درمانگر و بیمار است. میتوان از آن برای درمان طیف گستردهای از اختلالات روانی و مشکلات هیجانی استفاده کرد. هدف رواندرمانی حذف یا کنترل علائم ناتوان کننده یا آزاردهنده است تا بیمار بتواند عملکرد بهتری داشته باشد. بسته به وسعت مشکل، درمان ممکن است فقط چند جلسه در طول یک یا دو هفته طول بکشد یا ممکن است چندین جلسه در طی چند سال طول بکشد. رواندرمانی میتواند بهصورت فردی، زوجی، خانوادگی و یا گروهی انجام شود.
انواع مختلفی از رواندرمانی وجود دارد. رواندرمانیهایی وجود دارند که به بیماران کمک میکنند تا رفتارها یا الگوهای فکری خود را تغییر دهند، رواندرمانیهایی که به بیماران کمک میکنند تأثیر روابط و تجربیات گذشته را بر رفتارهای کنونی کشف کنند، و رواندرمانیهایی که برای کمک به حل مشکلات دیگر به روشهای خاص طراحی شدهاند. درمان شناختی رفتاری یک درمان هدفگرا با تمرکز بر حل مسئله است. رواندرمانی تحلیلی شکل فشرده و درازمدت دارد که نوع درازمدت آن به جلسات مکرر در طول چندین سال نیاز دارد.
داروها
بیشتر داروها توسط روانپزشکان به همان روشی که داروها برای درمان فشار خون بالا یا دیابت استفاده می شوند تجویز میشود. پس از تکمیل ارزیابیهای کامل، روانپزشکان میتوانند داروهایی را برای کمک به درمان اختلالات روانی تجویز کنند. مکانیسم دقیق اثر داروهای روانپزشکی به طور کامل شناخته نشده است. آنها ممکن است سیگنالهای شیمیایی و ارتباطات درون مغز را تغییر دهند که باعث میشود برخی از علائم اختلالات روانپزشکی کاهش یابند. بیمارانی که تحت درمان دارویی طولانی مدت هستند، باید بهطور دورهای با روانپزشک خود برای نظارت بر اثربخشی دارو و هرگونه عوارض جانبی احتمالی ملاقات کنند.
انواع داروها
داروهای ضد افسردگی
برای درمان افسردگی، اختلال هراس، PTSD، اضطراب، اختلال وسواس فکری-اجباری، اختلال شخصیت مرزی و اختلالات خوردن استفاده میشود.
داروهای ضد روانپریشی
برای درمان علائم روانپریشی (هذیان و توهم)، اسکیزوفرنی، اختلال دوقطبی استفاده میشود.
آرام بخشها و داروهای ضد اضطراب
برای درمان اضطراب و بیخوابی استفاده میشود.
خواب آور
برای القا و حفظ خواب استفاده میشود.
تثبیت کننده های خلق
برای درمان اختلال دوقطبی استفاده میشود.
محرک
برای درمان ADHD استفاده میشود.
روانپزشکان اغلب داروها را همراه با رواندرمانی تجویز میکنند.
روانپزشکی مداخلهای
روشهایی را توصیف میکند که در مواقعی که داروها و رواندرمانی در بازگرداندن سلامت کامل بیمار بیاثر هستند، استفاده میشوند. درمان تشنج الکتریکی (ECT)، یک درمان پزشکی که شامل اعمال جریان الکتریکی به مغز است، اغلب برای درمان افسردگی شدید که به درمانهای دیگر پاسخ نداده است، استفاده میشود. تحریک عمیق مغز (DBS)، تحریک عصب واگ (VNS)، تحریک مغناطیسی ترانس کرانیال (TMS) و درمان کتامین، چند درمان جدیدتر هستند که برای درمان برخی از اختلالات سلامت روان استفاده میشوند.
آموزش روانپزشکی
برای تبدیل شدن به یک روانپزشک، فرد باید دانشکدهی پزشکی را بگذراند و در آزمون کتبی برای مجوز دولتی برای طبابت شرکت کند و سپس چهار سال رزیدنتی روانپزشکی را بگذراند. روانپزشک در حال آموزش حداقل 4 سال را صرف یادگیری تشخیص و درمان سلامت روان میکند، از جمله اشکال مختلف رواندرمانی و استفاده از داروهای روانپزشکی و درمانهای دیگر.
اکثر روانپزشکان پس از اتمام دورهی رزیدنتی، در یک معاینه کتبی و شفاهی داوطلبانه که توسط هیئت بورد روانپزشکی برگزار میشود، شرکت میکنند تا دارای بورد یا دانشنامهی روانپزشکی شوند.
برخی از روانپزشکان نیز پس از چهار سال آموزش عمومی روانپزشکی، آموزشهای تخصصی اضافی را نیز تکمیل میکنند:
- روانپزشکی کودک و نوجوان
- روانپزشکی مشاوره-رابط (بیماران با مسائل پیچیده پزشکی و روانپزشکی)
- روانپزشکی سالمندان
- طب خواب
- فلوشیپ رواندرمانی
- فلوشیپ اختلالات جنسی
تفاوت بین روانپزشک و روانشناس چیست؟
روانپزشک یک پزشک است (یعنی دانشکدهی پزشکی و رزیدنتی را به پایان رسانده) با آموزش ویژه در روانپزشکی. روانپزشک قادر به انجام رواندرمانی و تجویز داروها و سایر درمانهای پزشکی است.
یک روانشناس بالینی معمولاً دارای مدرک کارشناسی ارشد یا دکترا است و اغلب آموزشهای گستردهای در تحقیق یا عمل بالینی دیده است. روانشناسان بالینی اختلالات روانی را با رواندرمانی درمان میکنند و برخی در تست و ارزیابی روانشناختی تخصص دارند.