غربالگری ناهنجاری کروموزومی: مروری بر دستورالعمل کشوری بررسی ناهنجاری کروموزومی جنین مادران باردار از منظر اخلاق پزشکی
پس از تصویب قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت در سال ۱۴۰۰ توسط مجلس شورای اسلامی دستگاههای مختلف مواد قانونی آن را در دستور کار خود قرار دادند. وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مطابق با قانون سیاست محدودسازی روشهای پیشگیری از بارداری و سقط جنینهای مشکوک به ناهنجاری کروموزومی را محدود کرده است. گرچه مسألهی پیری جمعیت مهم است و باید فکری به حال آن کرد، اتخاذ برخی تصمیمها از سوی حاکمیت نهتنها کمک چندانی به جوانی جمعیت نمیکند بلکه میتواند اثرات مخرب و غیر قابل جبرانی داشته باشد.
در همین راستا گروهی از انجمنهای علمی کشور به نحوهی محدودسازی غربالگری ناهنجاریهای جنینی اعتراض کردهاند. بهعلاوه جمعی از رؤسای سازمان نظام پزشکی در نامهای به رئیس جمهور نسبت به محدودیتهای جدید واکنش نشان دادند. وزارت بهداشت نیز در طی بیانیهای به این اعتراضها واکنش نشان داده است. من نیز از نظر اخلاق پزشکی نقدی را در روزنامهی شرق منتشر کردم که میتوانید اینجا مطالعه کنید.
در کل مشکلات موجود در اقدامات وزارت بهداشت را میتوان بهصورت زیر خلاصه کرد: ممانعت از ارائهی اطلاعات شفاف و علمی به مادران باردار در مورد ناهنجاری جنینی. ایجاد تبعیض برای اینکه مادران مناطق محروم احتمالاً اطلاعات کمتری در این مورد دارند. بنابراین محرومیت اطلاعاتی باعث میشود مادران مناطق محروم بیشتر در معرض تولد نوزاد با ناهنجاری جنینی قرار بگیرند. عدم رعایت اصول اخلاق حرفهای در روند تصمیمگیری و اخذ رضایت آگاهانه از مادران پرخطر از نظر ناهنجاری کروموزومی.
البته همهی منتقدین در مورد اینکه غربالگری ناهنجاری کروموزومی باید درست و اصولی انجام شود و اگر تا کنون نقصی در آن بوده باید اصلاح شود اتفاق نظر دارند.