جراتمندی یا قاطعیت ۳

جراتمندی یا قاطعیت ۲

چگونه رفتار جراتمندانه رابشناسیم؟
مهم است بدانیم که ویژگی های  کلامی و غیر کلامی انواع روش های ارتباطی چگونه است. اگر این ویژگی ها را بشناسیم می توانیم رفتار منفعل، پرخاشگرانه یا جراتمندانه را در خود و سایرین تشخیص دهیم. ممکن است با کلام قاطعانه برخورد کنیم اما ارتباط غیر کلامی منفعلمان ناقض کلاممان باشد. بطور مثال اگربه آهستگی و بدون نگاه مستقیم چشمی و در حالی که پایمان می لرزد بگوییم ((وقتی این کار را می کنی برای من خوشایند نیست)) -که البته کلامی جراتمندانه است-  رفتار غیر کلامی ما تأثیر گفتارمان را کم کرده  و پیاممان بدرستی منتقل نخواهد شد.
ویژگی های ارتباط منفعل:

تعریف:

• عدم ابراز صادقانه احساسات، افکار و باورها و اجازه به دیگران برای تضییع حقوقمان. یا ابراز احساسات و افکار بگونه ای که با شرمندگی و پوزش و خوار نمودن خود همراه باشد تاجایی که دیگران به راحتی به آنها احترام نگذارند.

• تضییع حقوق خود.

ویژگی های کلامی:

جملات طولانی بی هدف.
نگفتن اصل مطلب.
حرف زدن با تأخیر و مکث های فراوان.
گلو صاف کردن مکرر.
عذرخواهی مکرر بی علت و نامتناسب با صدایی آرام و ناپایدار.
استفاده از عباراتی مانند: اگر خیلی مشکلی نداره … .
استفاده زیاد از کلماتی مانند شاید، تقریبا، مِن مِن کردن و … .
صدای آهسته و یکنواخت.
تون صدای نالان و لرزان.
لحن خیلی نرم یا خیلی گرم.
ساکت و آرام.
توجیهات مکرر، مانند: من کلا آدم ساکتی هستم و … .
عذرخواهی مکرر مانند:  ببخشید اگر ناراحتتون کردم و… .
ملایم ساختن کلام: این فقط نظر من است، شاید من اشتباه کنم و … .
مردود شمردن خود: اصلا مسأله مهمی نیست، ایرادی ندارد و … .
تحقیر خود: من بدرد نمی خورم و …
ویژگی های غیر کلامی:
اجتناب از نگاه در چشم دیگران.
نگاه پایین.
قوز کردن.
دست های خود را به هم مالیدن.
خندیدن هنگام عصبانیت.
با دست جلوی دهان را گرفتن.
دست به سینه بودن.
هنگام نقد شدن لبخند زدن.
بالا بردن ابروها هنگام انتظار.
لرزش فک.
لب گزیدن.
شیوه تفکر:
من را به حساب نمی آورند.
تفکرات، احساسات و نیازهای من از مال دیگران کم اهمیت تر است.
دیگران مرا دوست ندارند و درمورد من بد فکر می کنند.
اگر نه بگویم دیگران را ناراحت می کنم و مسئول ناراحتی ایشان خواهم بود.
نتایج:
به عنوان افرادی فداکار مورد ستایش قرار گرفتن.
اگر در کاری مشکلی پیش آید ندرتا سرزنش می شوند. چون معمولا خودشان کاری را شروع نمی کنند.
دیگران از ایشان مراقبت می کنند.
مشکلات و تعارضات را مخفی می کنند که در کوتاه مدت اضطراب را کم می کند.
عواقب:
برخی مواقع خشم و استرس بصورت شدیدا پرخاشگرانه فوران می کند.
دیگران ممکن است خواسته های غیر منطقی پیدا کنند.
ممکن است در روابط ناسالم درگیر شوند و به راحتی هم نتوانند آن روابط را تغییر دهند.
خود را در حدی که تصویری دوست داشتنی در نگاه دیگران داشته باشند محدود می کنند.
وقتی خشم را سرکوب می کنند سایر احساسات مثبت کمرنگ تر می شوند.
کاهش اعتماد به نفس.
ویژگی های رفتار پرخاشگرانه:
تعریف:

• شما به گونه ای پای حقوقتان می ایستید و احساسات خود را بروز می دهید که معمولا نامتناسب بوده و حقوق دیگران را ضایع می کنید.

• معمولا دیگران احساس می کنند درمواجهه با فرد پرخاشگر تخریب شده اند.

• معمولا با پایین نگه داشتن دیگران همراه است.

• وقتی تهدید می شود حمله می کند.

ویژگی های کلامی:
صدای گوش خراش، طعنه آمیز.
مسلط، تعداد کم درنگ ها در کلام.
اغلب ناگهانی و کوتاه.
اغلب سریع.
تاکید بر کلمات سرزنش آمیز.
صدای خشن.
تون کلام طعنه آمیز، سرد، تند و خشن.
صوتی گوش خراش، اغلب فریاد می کشند.
استفاده از تهدید، به عنوان مثال: “شما بهتر است مراقب کار خود باشید” و یا “اگر اینکار را نکنید …”
کلام تحقیرآمیز مانند: احمق نشو …
نظرات قضاوتی با تاکید روی باید، نباید و بد: تو نباید اینجا می آمدی …
اظهارات جنسی و نژادپرستانه.
لافزن: من مشکل شما رو ندارم و…
بیان نظرات بصورت قانون: هیچکس اینجوری عمل نمی کنه!  این روش بی مصرفه!
سؤالات تهدیدآمیز: هنوز تمومش نکردی؟ معلوم هست چه کار می کنی؟
ویژگی های غیر کلامی:
به زور وارد فضای شخص دیگر شدن.
زل زدن به شخص دیگر.
حرکاتی مانند ، فشار دادن دندانها و مشت.
راه رفتن به اطراف بی صبرانه.
به جلو خم شدن.
نیشخند.
اخم.
فشردن فک.
شیوه تفکر:

قبل از اینکه دستت به من برسد ادبت می کنم.

من حرف اول را میزنم.
دنیا سرزمین نبرد است و من برنده خواهم بود.
نتایج:
دیگران را برای رسیدن به مقاصد خود مجبور می کنید.
کارها مطابق میل شما پیش می روند.
کمتر آسیب پذیر هستید.
کمتر احساس کنترل شدن را دارید.
رهایی از تنش.
احساس قدرت می کنید.
عواقب:
دشمن تراشی و نفرت دیگران.
احساس بدبینی و ترس مداوم  پیدا می کنید.
اگر همیشه بدنبال کنترل و تسلط بر دیگران باشید به سختی احساس آرامش می کنید.
ارتباطات شما بر اساس احساسات منفی شکل گرفته و پایدار نمی مانند.
افراد پرخاشگر احساس حقارتی دارند که با تحقیر دیگران می خواهند آن را جبران کنند.
احساس گناه و شرم.
کاهش اعتماد به نفس.
ویژگی های رفتار جراتمندانه:
تعریف:

• ابراز احساسات و بیان افکار و ایده ها به صورت آزادانه و صادقانه به گونه ای که به حقوق دیگران تجاوز

نشود.

• یک جاگزین برای پرخاشگری که در آن به حقوق دیگران تجاوز می شود و برای انفعال که در آن حقوق خودمان ضایع می شود است.

ویژگی های کلامی:
صدایی محکم ولی آرام.
مسلط و بدون درنگ و وقفه.
ضرب آهنگی پیوسته و متعادل.
تون صدا متوسط درعین حال گرم.
صمیمی و شفاف و صادقانه.
بلندی صدا متناسب با شرایط.
گزاره ها با من شروع می شوند، مختصر و باهدف مشخص هستند: من دوست دارم، من دوست ندارم، من می خواهم.
عبارات همکارانه: نظر شما در این مورد چیست؟
ابراز علاقه خود به صورت همدلانه: من ترجیح می دهم …
تمایز بین نظر شخصی و حقیقت یا قانون: تجربه من متفاوت است، من جور دیگری فکر می کنم…
پیشنهاد بدون باید و نباید: چطور است که … یا اگر علاقه مند هستید…..
انتقاد سازنده بدون سرزنش: وقتی صحبت مرا قطع کردید عصبی شدم.
پرسیدن نظر دیگران.
ابراز تمایل برای بررسی سایر راه حل ها. مانند: چگونه می توان این مشکل را دور زد؟
ویژگی های غیر کلامی:
شنونده پذیرا.
نگاه مستقیم بدون زل زدن.
قامت راست و طرز برخورد باز.
دست ها از هم باز.
لبخند هنگام رضایت.
نشان دادن ناخوشنودی هنگام عصبانیت.
ثبات در وضعیت بدنی.
عضلات فک آرام.
شیوه تفکر:
من اجازه نمی دهم از من سوء استفاده شود و به دیگران نیز آسیبی نمی رسانم.
نتایج:
افزایش اعتماد به نفس.
افزایش شانس به دست آوردن چیزهایی که می خواهیم.
ابراز وجود به این ترتیب باعث جلوگیری از افزایش درد و رنج می شود.
دیگران را راحتتر درک می کنیم و دوست داریم.
عواقب:
دوستان و خانواده شما ممکن است از انفعال شما سود برده و در برابر جراتمندی شما کارشکنی کنند.
به این علت که رفتارهای آموخته شده از کودکی را تغییر می دهید ممکن است بترسید.
تضمینی وجود ندارد که همواره به آنچه که می خواهید برسید.
معمولا جراتمند بودن دردناک است!

ادامه دارد ….