افسردگی چیست؟

افسردگی چیست؟
افسردگی یک بیماری طبی است. غم و ناامیدی در زندگی روزمره ممکن است نوعی افسردگی باشد که با احساس خستگی یا ملامت فراوان همراه است. وقتی افسرده هستیم معمولا نمی توانیم در مواجهه با شرایط مختلف مانند اخبار خوب یا اتفاقات خوشایند تغییری در روحیه خود ایجاد کنیم. افسردگی یک دوره عادی در مسیر زندگی نیست. بیماری افسردگی در ایران نسبتا شایع است. بر اساس آخرین آمارها حدود 14 درصد مردم ایران در طی دوره یکساله مبتلا به نوعی از افسردگی هستند.
علائم افسردگی چه چیزهایی هستند؟
1. ناراحتی یا خلق غمگین.
2. کاهش علاقه به داشتن فعالیت یا لذت نبردن از فعالیت ها.
3. تغییر قابل توجه در اشتها یا وزن.
4. اختلال خواب.
5. بی قراری یا کندی.
6. خستگی یا کمبود انرژی.
7. احساس گناه و بی ارزشی.
8. فکر مرگ یا خودکشی.
علل افسردگی چیست؟
افسردگی یک بیماری پزشکی است که شامل علت های چند گانه ای نظیر: زیستی، روانی و اجتماعی است. علایم افسردگی نشان دهنده عدم تعادل در سیستم شیمیایی مغز هستند. این عدم تعادل اغلب به علت عوامل شایعی نظیر ژنتیک، استرس یا تغییرات ناشی از سایر بیماری ها همچون دیابت، سرطان، بیماری قلبی و یا بیماری پارکینسون اتفاق می افتد. گاهی اوقات افسردگی می تواند بدون هیچ عامل آشکارساز مشخصی ایجاد شود.
درمان افسردگی چگونه است؟
افسردگی قابل درمان است. درمان مناسب همچون تجویز دارو و روان درمانی می تواند در اغلب بیماران کمک کننده باشد. شما میتوانید در درمان خود به موفقیت و درمان مناسب برسید درصورتی که ارتباط تنگاتنگی را با پزشک خود برقرار کنید و مشکلات ناشی از بیماری و یا عوارض داروها و همچنین علائم پیشرفت درمان خود را به طور منظم با پزشک خود در میان بگذارید. با این کار احتمال بهبود افسردگی خود را بالا می برید.
در طی درمان مراقب موارد زیر باشید:
➖خلق افسرده یا احساس ناامیدی: با پیشرفت درمان کم کم متوجه خواهید شد که کمتر احساس غم و اندوه می کنید. هر تغییر خوب و یا بدی را به پزشک خود اطلاع دهید و اگر۲ تا ۴ هفته بعد از شروع درمان پیشرفتی نداشتید حتما پزشک را در جریان بگذارید .
➖نداشتن میل یا لذت در فعالیتهای روزمره: در طی چند هفته از شروع درمان شما باید کم کم به فعالیت هایی که قبلا به آنها علاقمند بودید مشغول شوید و از آنها لذت ببرید. هر وقت این اتفاق افتاد و یا اینکه پس ار مدتی در این زمینه پیشرفتی نداشتید پزشک را مطلع سازید.
➖دلسردی و نومیدی: با ادامه درمان شما باید احساس دلسردی و نومیدی کمتری داشته باشید. اگر این احساس بدتر شد. بسیار مهم است که با پزشک خود تماس بگیرید.
➖افکار مرگ یا خودکشی: اگر در شما افکار مرگ و خودکشی وجود دارد ضروری است با پزشک خود و یا شماره 115 یا 123 تماس بگیرید. از بیان افکار خودکشی نترسید و خجالت نکشید. این افکار و احساسات در بسیاری از موارد از علائم افسردگی هستند و اغلب با درمان بهتر می شوند.
داروها: مصرف به موقع داروهای ضد افسردگی مطابق با تجویز پزشک بسیار مهم است. اگر شما نمی توانید دارو را مصرف کنید یا برخی اوقات یک یا چند نوبت مصرف دارو را فراموش می کنید یا هرگونه عارضه جانبی را تجربه می کنید پزشک خود را مطلع کنید تا در مورد اقدامات لازم مانند تغییر میزان دارو و یا تغییر نوع دارو تصمیم گیری کند. قطع کردن داروها بدون مشورت با پزشکتان میتواند مضر باشد حتی اگر احساس می کنید حالتان بهتر شده است. قطع ناگهانی این داروها توسط بیمار به طور خودسرانه، می تواند موجب تشدید عوارض جانبی و یا حتی برگشت افسردگی شود.
چگونه می توانید به خودتان کمک کنید؟
شما نه تنها باید از نظر ذهنی فعال باشید بلکه از نظر جسمی نیز باید خود را فعال نگه دارید. میتوانید برای خودتان اهداف ویژه روزانه و هفتگی برای فعالیتهای لذت بخش و مراقبت از خود تعیین کنید. حتی افرادی که مشکلات جسمی دارند مانند کسانی که فلج هستند میتوانند راه هایی برای افزایش فعالیتهای خود و کمک به درمان افسردگی شان پیداکنند.
مراقب خود باشید: برنامه ورزشی در منزل را پیگیری کنید. خودتان را فعال نگه دارید. برای استفاده از هوای تازه به بیرون بروید. به سلامت شخصی خود توجه کنید مانند خوردن غذای سالم استحمام و لباس زیبا.
برای فعالیتهای لذت بخش زمانی را اختصاص دهید: تماشای فیلم، گوش دادن به موسیقی و انجام سرگرمی(خواندن-حل جدول…).
با کسانی که می توانند از شما حمایت کنند ارتباط برقرار کنید: به ایشان تلفن بزنید. با دوستانتان گپ بزنید. وقت بیشتری را با خانواده بگذرانید.
داروهای ضد افسردگی
داروهای ضد افسردگی به کدامیک از علائم افسردگی کمک میکند؟
داروهای ضد افسردگی به خلق غمگین، عدم لذت بردن از فعالیتها، بی اشتهایی، سرزنش خود، احساس ناامیدی، درماندگی و احساس گناه، کمبود انرژی، کمبود میل جنسی، مشکل تمرکز، احساس کندی، بی قراری و اشتغال فکری به مرگ یا خودکشی کمک می کنند.

نکات ضروری درمورد داروهای ضد افسردگی
➖داروهای ضد افسردگی اعتیاد آور نیستند: برخی می گویند کسانی را می شناسیم که همیشه مجبور به مصرف دارو هستند و اگر دارو را کنار بگذارند حالشان بد می شود. این مساله به معنای اعتیادآور بودن این داروها نیست. گروهی از بیماران دچار انواع مزمن بیماری می شوند. افسردگی مزمن به افسردگی گفته می شود که بیش از دو سال طول کشیده است. حدود یک چهارم بیماران افسرده ممکن است به بیماری مزمن مبتلا شوند. گروهی از این افراد به مصرف طولانی دارو نیاز پیدا می کنند و در صورت قطع دارو مجددا دچار علایم می شوند. این گروه از بیماران به دارو اعتیاد ندارند بلکه بیماری ایشان ماهیت مزمن دارد.
➖مصرف درازمدت آنها ایمن است: بر اساس مطالعاتی که در سراسر دنیا انجام شده است فواید مصرف داروهای ضد افسردگی از مضرات آنها بیشتر بوده است. به یاد داشته باشید که عوارض خود بیماری افسردگی شامل از کار افتادن، انزوا، خودکشی، مشکلات خانوادگی همراه آن، عوارض جسمی مانند ضعف سیستم ایمنی بدن، فراموشی و … به مراتب از عوارض داروها بیشتر است.
➖برای اینکه اثر کنند به زمان نیاز دارند: بنابراین ممکن است که مجبور باشید حتی تا هشت هفته برای شروع اثر آنها صبر کنید. وقتی این داروها خوب اثر میکنند که به صورت منظم مصرف شوند.
➖نوع دارو و میزان مصرف آن از فردی تا فرد دیگر متفاوت است: اگر اطرافیان شما از دارویی استفاده می کنند و از آن راضی هستند هرگز سعی در امتحان کردن آن نداشته باشید. شاید برای شما داروی مناسبی نباشد. برای انتخاب دارو فقط با نظر روانپزشک عمل کنید.
➖داروهای ضد افسردگی نمی توانند به صورت مستقیم مشکلات زندگی فرد را حل کنند: اما می توانند به فرد کمک کنند تا خود را تغییر داده و یا راه های مقابله بهتری بیابد.
➖عوارض شایع داروهای ضد افسردگی چیست؟
اکثر داروهای ضد افسردگی به راحتی تحمل می شوند و عارضه کمی دارند. اغلب این عوارض در طی چند روز یا چند هفته اول درمان کم شده یا از بین می روند. از گفتن عوارض جانبی این داروها به روانپزشک خود خجالت نکشید. وی با تغییر دارو، تغییر دوز دارو و یا به کمک سایر داروها و سایر روش ها این عوارض را مدیریت خواهد کرد. برخی از عوارض را ممکن است به صورت زیر تجربه کنید:
بی اشتهایی خفیف، حالت، تهوع، ناراحتی گوارشی، خواب آلودگی، مشکل در به خواب رفتن، تنش و اضطراب، تعریق، حالت منگی، سردرد و تغییر در میل جنسی. درصورت بروز هرگونه عارضه حتما آن را به روانپزشک اطلاع دهید.
➖یک دوره معمولی درمان با داروهای ضد افسردگی چگونه است:
دوز بسیار کمی از دارو برای شروع درمان در چند روز اول تجویز می شود. کم کم میزان دارو به میزان استاندارد رسانده می شود. نکته بسیار مهم اینست که باید برای شروع اثر دارو صبر کرد. پس از دو هفته تغییراتی را احساس خواهید کرد و بعد از آن علایم آرام آرام بهبود می یابند. گاهی ۸ هفته طول می کشد تا دارو تاثیر کامل خود را بگذارد. پیدا کردن داروی مناسب برای شما ممکن است نیاز به چند بار امتحان کردن داروی های متفاوت داشته باشد. در صورتی که دارویی با شما سازگار نبود نا امید نشوید. اجازه دهید تا پزشکتان داروی های دیگری را امتحان کند تا داروی مناسب شما مشخص شود. برای افسردگی حداقل ۶ تا ۱۲ ماه باید دارو را ادامه دهید. مدت زمان درمان افسردگی از بیماری به بیمار دیگر متفاوت است. حتما از پزشک خود این سوال را بپرسید که طول مدت درمان من چقدر است؟
در ابتدای درمان احتمالا هر دو هفته الی هر یک ماه باید پزشک خود را ملاقات کنید. در طی این مدت که احتمالا یک تا سه ماه طول خواهد کشید داروی مناسب شما و دوز آن مشخص خواهد شد. پس از تعیین داروی مناسب و دوز آن معمولا هر سه ماه نیاز به ویزیت خواهید داشت. البته اگر مشکلی برایتان ایجاد شد در اولین فرصت با پزشک تماس بگیرید و تا نوبت ویزیت بعدی صبر نکنید.
پس از اتمام دوره درمان زیر نظر پزشک دارویتان آهسته و تدریجی قطع خواهد شد. در صورت باردار شدن و یا شیردهی حتما این مساله را با پزشک در میان بگذارید. در ابتدای شروع درمان از کارهایی که نیاز به هوشیاری کامل دارند مانند رانندگی پرهیز کنید. تا مطمئن شوید که داروها شما را خواب آلود نمی کنند. در صورت بروز خواب آلودگی جهت تنظیم یا تغییر دارو به پزشک مراجعه کنید.
نمی خواهم دارو مصرف کنم چون می خواهم به کارهایم برسم. یک اشتباه شایع در مورد داروهای ضد افسردگی اینست که بیماران فکر می کنند در صورت مصرف دارو دائما در حالت خواب و گیجی و منگی خواهند بود. هدف درمان اینست که شما زندگی شادتری داشته باشید و بهتر بتوانید به فعالیت های روزمره خود برسید. گاهی برخی از داروها باعث خواب و گیجی می شوند. نگران نباشید درصورتی که این موارد اتفاق افتادند به پزشکتان اطلاع دهید. وی حتما با روش هایی مانند تغییر دوز یا زمان مصرف یا تعویض دارو مشکل را برطرف خواهد کرد.

❌خرافات رایج در مورد افسردگی
◼️افسردگی با دادن انرژی مثبت درمان می شود!
افسردگی درست مثل بیماری های قلبی یا دیابت یک بیماری است. این تصور که با مثبت اندیشی می توان افسردگی را درمان کرد مانند اینست که انتظار داشته باشیم فردی که مبتلا به دیابت است با افکار مثبت قند خونش را پایین بیاورد.
◼️خود فرد باید اراده کند تا به مشکلش غلبه کند!
هیچکدام از مبتلایان به افسردگی با میل و اراده خودشان بیمار نشده اند. اگر دست خودشان بود حتما این احساسات را متوقف می کردند. بیان این مطلب که همه چیز دست خودت است یا خودت باید به خودت کمک کنی می تواند برای بیماران افسرده مضر باشد. با این کار اعتماد به نفس ایشان تخریب و عذاب وجدانشان بیشتر می شود.
◼️گناه باعث افسردگی می شود!
یکی از علایم افسردگی احساس گناه نامتناسب است. بیمار خود را به خاطر کوچکترین اشتباهی شدیدا سرزنش می کند. این علامت با درمان بهبود می یابد. پس احساس گناه مفرط و بی دلیل علت افسردگی نیست بلکه علامت آنست.
◼️افسردگی حالت طبیعی است که در شرایط سخت دچارش می شویم!
همه ما در شرایط سخت و تحت فشارهای زندگی دچار غم و اندوه می شویم. اما پس از برطرف شدن مشکلات مجددا نشاط خود را باز می یابیم. اگر میزان ناراحتی ما با مشکلاتمان متناسب نباشد و یا مدتی پس از رفع آن مشکلات بهبود نیابیم حتما دچار بیماری شده ایم و باید به روانپزشک مراجعه کنیم.
◼️افسردگی برای افراد ضعیف است!
هیچ کس از افسردگی در امان نیست. افراد موفق زیادی هستند که در طی زندگی خود افسردگی را تجربه کرده اند. احساس ضعف شخصیت، ناتوانی و بی ارزشی نیز از علایم افسردگی هستند که با درمان بهبود می یابند.
◼️افسردگی همیشه به دنبال مشکلات ایجاد می شود!
در بسیاری از موارد بدون هیچ عامل آشکارسازی افسردگی آغاز می شود. گاهی اوقات خانواده افراد افسرده به ایشان می گویند تو که مشکلی نداری! چرا افسرده شده ای؟ این نگرش همانطور که گفته شد اشتباه است و بیان این سوالات باعث تخریب بیشتر اعتماد به نفس شکننده افراد افسرده می شود.
◼️حرف زدن و سوال کردن در مورد افسردگی و خودکشی باعث بدتر شدن شرایط می شود!
اجازه دهید فرد افسرده مشکلاتش را بگوید. هنگام گریه کردن منعش نکنید. افراد افسرده در معرض خطر خودکشی هستند. به آرامی و همدلانه این مساله را از ایشان بپرسید. نگران نباشید! بررسی افکار خودکشی باعث افزایش احتمال آن نمی شوند. می توانید از سوالات زیر استفاده کنید و اگر پاسخ بیمارتان مثبت بود به روانپزشک اطلاع دهید:
آیا گاهی شده است که با خود بگویی زندگی بی ارزش است؟
آیا گاهی شده است که با خود بگویی اینجا آخر خط است؟
آیا گاهی شده است که با خود بگویی کاش می مردم؟
آیا گاهی شده است که به خودکشی فکر کنی؟
نترسید! سوالات فوق را از بیمارتان بپرسید. به خاطر افکار خودکشی وی را سرزنش نکنید. به او بگویید که متاسفم که حالت اینقدر بد است. از او بپرسید که چه کاری از من ساخته است؟ و تشویقش کنید تا این افکار را با درمانگر خود مطرح کند.
◼️افسردگی بیماری زنان است.
میزان خودکشی مردان به علت افسردگی 4 برابر زنان است. پس این تفکر کلیشه ای که افسردگی بیماری زنانه است کاملا اشتباه است.